[CPA – BT Kế toán] Chủ đề “Hợp nhất BCTC” – Phần 4

Chủ đề “Bài tập Hợp nhất Báo cáo tài chính” – Phần 4 – Các tình huống nhỏ khácTiếp tục với chuỗi bài tập hợp nhất báo cáo tài chính. Hôm nay mình sẽ nói về cách xử lý 2 tình huống nhỏ đơn giản của dạng bài hợp nhất:

• Công ty con chi trả cổ tức cho công ty Mẹ
• Công ty con mua trái phiếu do Mẹ phát hành và ngược lại; hoặc vay nội bộ giữa 2 mẹ con.
• 
  
  

  Blog chia sẻ kiến thức ôn thi chứng chỉ CPA Việt Nam

1. Nguyên tắc xử lý

Cách xử lý 2 tình huống này rất đơn giản, hoàn toàn theo nguyên tắc làm chung của dạng bài tập hợp nhất báo cáo tài chính.

• Khi Con chi trả cổ tức cho Mẹ thì Mẹ phát sinh doanh thu tài chính. Con thì phải bị giảm Lợi nhuận chưa phân phối. Tuy nhiên, xét trên tổng thể Mẹ – Con thì Doanh thu tài chính không hề tăng. Và Lợi nhuận chưa phân phối cũng không hề bị giảm.
• Khi Con mua trái phiếu của Mẹ hoặc cho Mẹ vay tiền. Về bản chất là Con đã phát sinh một khoản đầu tư, còn Mẹ thì phát sinh một khoản vay. Đồng thời, Con có thêm khoản tiền lãi đầu tư, Mẹ thì phát sinh chi phí lãi vay/lãi trái phiếu…

Nhưng xét trên tổng thể Mẹ – Con thì Chi phí tài chính/Doanh thu tài chính hay phát sinh của khoản đầu tư/khoản vay không hề thay đổi.  Do đó, để lên Báo cáo hợp nhất chúng ta cần loại trừ phần ảnh hưởng này đi. Cụ thể là ghi đảo ngược lại bút toán đã ghi nhận trên báo cáo tài chính riêng của từng công ty.

2. Ví dụ về bài tập hợp nhất báo cáo tài chính

Chúng ta đi xem xét 2 ví dụ sau.

(1) Công ty con chi trả cổ tức

Tình huống: Đề thi Năm 2016 – Đề Lẻ – Câu 3.4

Phân tích tình huống:Mẹ sở hữu 100% con từ 1.1.2012. Nên toàn bộ cổ tức là chi trả cho công ty mẹ (30,000). Giao dịch đã thanh toán xong. Giả sử công ty con đã thực hiện xong nghĩa vụ thuế với nhà nước.Trên BCTC riêng của công ty con sẽ phải hạch toán: DR LNSTCPP / CR TK TiềnTrên BCTC riêng của công ty mẹ sẽ hạch toán: DR Tiền / CR Doanh thu tài chínhNhư vậy, để hợp nhất báo cáo tài chính thì cần loại bỏ ảnh hưởng của 2 giao dịch này đi. Vì từ góc độ tập đoàn thì giao dịch này không tồn tại.Đáp án:Bút toán điều chỉnh cần hạch toán khi hợp nhất: DR Doanh thu tài chính / CR Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối: 30,000

(2) Công ty con mua trái phiếu do công ty mẹ phát hành

Tình huống: Đề thi Năm 2015 – Đề Lẻ – Câu 4.3

Phân tích tình huống:Giao dịch phát hành trái phiếu sẽ được phản ánh trên BCTC riêng của các công ty như sau:Công ty con: NV1. DR TK128 / CR TK112: 400 * 100 = 40,000NV2. DR TK112: 1,200 DR TK138: 600 CR TK515: 1,800Công ty mẹ:NV3. DR TK112/ CR TK343: 400 * 100 = 40,000NV4. DR TK635: 1,800 CR TK112: 40,000 * 6% * 6/12 = 1,200 CR TK335: 40,000 * 6% * 3/12 = 600Đứng từ góc độ tập đoàn, giao dịch phát hành trái phiếu không tồn tại. Và việc ghi nhận doanh thu tài chính/ chi phí tài chính cũng như các tài khoản tài sản, công nợ liên quan sẽ cần được write-off đi.Đáp án:Bút toán điều chỉnh cần hạch toán khi hợp nhất:NV1. DR TK343 / CR TK128: 40,000NV2. DR TK515 / CR TK635: 1,800NV3. DR TK335 / CR TK138: 600

Trường hợp phát sinh khoản vay nội bộ cũng sẽ tương tự như phát hành trái phiếu này nhé. Và lưu ý khi làm đề thì phải xác định rõ tỷ lệ sở hữu của Mẹ. Vì nếu Mẹ không sở hữu 100% Con thì chúng ta cần tính ảnh hưởng đến NCI nữa.

Xem thêm: [CPA – LT Kế toán] Chủ đề “Báo cáo tài chính hợp nhất” – Phần 3